تجربه شکست در دوران کودکی

یکی از سوالات رایجی که والدین در فرایند فرزندپروری با آن روبه رو می‌شوند، این است که به هنگام اجرای بازی با فرزندانشان تا چه اندازه به آن‌ها اجازه ی برد بدهند و تا چه اندازه آن ها را متحمل شکست کنند.

نکته‌ی لازم به ذکر آن است که هم تجربه ی شکست و هم پیروزی برای رشد سالم روان ضروری است. به طوری که کودکانی که در بازی‌های دوران کودکی به ندرت پیروز می‌شوند، غالبا اعتماد به نفس پایینی دارند و به کررات دیده می‌شود که در بزرگسالی برای رسیدن به نتیجه دلخواه به میزان کافی تلاش نمی‌کنند، به عنوان نمونه زمانی که یک بار در ریاضی نمره مورد نظر را کسب نمی‌کنند، عنوان می‌کنند که من ریاضی رو یاد نمیگیرم و از شدت تلاششان کاسته می‌شود.

از سوی دیگر، کودکانی که دائم پیروز می‌شوند و شکست را تجربه نمی‌کنند، غالبا تحمل شکست پایینی دارند و به دنبال تجربه شکست به شدت بهم می‌ریزند و این ویژگی در دوران مدرسه و یا در ارتباط با همسالان که شکست به طور رایج تجربه می‌شود، مشکل ساز خواهد بود.

بنابراین بهتر است که تعادلی از هر دو مورد برقرار شود. با این حال بهتر است که میزان پیروزی در کودک بیشتر باشد تا عزت نفس به خوبی در او شکل بگیرد و در آینده میزان تلاش برای رسیدن به نتیجه دلخواه افزایش یابد.

در کودکان زیر سن مدرسه بهتر است که نسبت پیروزی به شکست ۵ به ۱ باشد. به طوری که تقریبا به ازای ۵ بار پیروزی یک بار شکست را تجربه کند. این نسبت با افزایش سن کمتر می‌شود. به طوری که در سنین بالای ۸ به ۳ به ۱ تنزل پیدا می‌کند.

.

بالا بردن تحمل شکست

گروهی از کودکان تحمل شکست پایینی دارند، به طوری که به دنبال شکست به شدت گریه می‌کنند و یا از ادامه‌ی بازی خودداری می‌کنند. این حالت می‌تواند ناشی از عوامل متفاوتی از جمله ژنتیک، شخصیت و خلق و خو و یا تجربیات قبلی کودک (عدم تجربه.ی شکست) باشد.

برای بالا بردن تحمل شکست، والدین می‌توانند از روش‌های زیر بهره ببرند؛

1. همدلی کردن: همان طور که شکست در موقعیت‌های شغلی و یا تحصیلی برای افراد بزرگسال ناراحت کننده است، شکست در طول بازی هم برای کودکان غم انگیز است.بنابراین بهتر است تا به جای کوچک شمردن غم کودکان، آغوش گرمی برای آن‌ها باشیم و به ان‌ها اجازه‌ی ابراز ناراحتی را بدهیم.
همچنین می‌توانیم از جملاتی که نشان‌دهنده‌ی همدلی ما است استفاده کنیم. به عنوان نمونه مامان میفهمم ناراحت شدی‌.

2. اجازه‌ی تجربه‌ی شکست را بدهیم: همان طور که در بالا اشاره شد، کودکانی که به ندرت شکست را تجربه می‌کنند، غالبا تحمل شکست پایینی دارند. لذا با رعایت نسبت فوق اجازه‌ی تجربه کردن شکست را بدهیم.