معرفی کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی: ویژه والدین، معلمان، روانشناسان و مشاوران
کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی، نوشته‌ی آسیه اناری و رضوان اناری، جامع‌ترین کتاب تربیتی دوره‌ی نوجوانی است که به تبیین خصوصیات دوره‌ی نوجوانی، تغییرات جسمی و روحی ناشی از بلوغ، رفتارها و دغدغه‌های نوجوانان و اصول رفتار با آنان می‌پردازد. نویسندگان این کتاب، این راهنما را بر مبنای تجربه‌های بالینی و با هدف بهبود ارتباط والدین با نوجوانان تألیف کرده‌اند. گفتنی است این کتاب مورد تایید انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان ایران است.
درباره‌ی کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی
دوران نوجوانی یکی از پرچالش‌ترین دوره‌های تربیتی برای والدین و فرزندان است. مسئله‌ی چگونگی رفتار با نوجوان به دلیل تغییرات روحی و جسمی او که حاصل گذار از دوره‌ی کودکی به جوانی است، امر بسیار حساسی است و رفتارهای اشتباه والدین با نوجوان، در آینده تأثیر مخربی بر شخصیت فرزند خواهد گذاشت. راه جلوگیری از این تأثیرات مخرب، آموختن چگونگی رفتار با نوجوان است. نویسنده‌ی کتاب، آسیه اناری که خود عضو هیئت رئیسه‌ی انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان ایران است، در کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی به این مسئله‌ی مهم پرداخته است.
کتاب حاضر در دوازده فصل، همه‌ی مسائل مربوط به دوران نوجوانی و رفتار با نوجوانان را مورد بحث قرار می‌دهد. مباحث کتاب از طرفی بر پایه‌ی پژوهش‌های روانشناختی و تجربه‌های بالینی استوار است و از طرفی در قالبی تألیف شده که برای خوانندگان کاربردی باشد. شیوه‌ی مولفان کتاب چنین است که در آغاز، مباحث علمی و نظری را در هر بخش به زبان ساده برای مخاطب بیان می‌کنند، سپس به بخش کاربردی مطالب می‌پردازند. پس از هر مطلب نظری، خواننده با توصیه‌هایی مواجه می‌شود که مربوط به همان بحث‌اند و برای شکل‌گیری ارتباط مفید با نوجوان باید مورد توجه قرار گیرند.
آسیه و رضوان اناری برای اینکه به جنبه‌ی کاربردی کتاب بیشتر بپردازند، در موارد لازم سوالاتی را برای خواننده طراحی کرده‌اند. علاوه بر این سوالات، کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی شامل بعضی پرسش‌نامه‌های روانشناسی است که والدین را می‌سنجد و موجب می‌شود شناخت بهتری از خود پیدا کنند و در صورت لزوم، به توصیه‌های بخش خاصی از کتاب، بیشتر توجه کنند. یکی دیگر از شیوه‌های نویسندگان برای کاربردی ساختن هرچه بیشتر کتاب، آماده کردن کاربرگ‌هایی برای خواننده است. در هر کاربرگ، خواننده در وضعیتی خاص قرار می‌گیرد و باید بر اساس آن به سوالی پاسخ دهد. پاسخ‌های او به این سوال، باعث شناخت بیشتر او از خود و رابطه‌اش با نوجوان می‌شود.
کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی در دوازده فصل نوشته شده که هرکدام از فصل‌ها به یکی از مسائل مهم یک نوجوان مربوط هستند. برخی از فصل‌های این کتاب عبارتند از:
- اصول برقراری رابطه با نوجوان
- اصول تنبیه و تشویق در نوجوانی
- مدرسه و مسائل مرتبط با درس
- نکات کلیدی در آموزش جنسی به نوجوانان
- چگونه والد خوبی باشیم؟
هر فصل کتاب با سوالاتی آغاز می‌شود که نویسندگان، پاسخش را در خلال همان فصل برای مخاطب تبیین خواهند کرد. سپس بر اساس خط سیری مشخص، مسائل نظری مربوط به فصل با مثال‌ها، توصیه‌ها، سوال‌ها و کاربرگ‌ها به خواننده ارائه می‌شود.
کتاب حاضر که مورد تایید انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان ایران قرار گرفته، توسط انتشارات نسل یاسان به چاپ رسیده است.
کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی برای چه کسانی مناسب است؟
از آن‌جا که لازم است کسانی که به هر نحو با نوجوانان در ارتباط هستند، ویژگی‌های دوره‌ی نوجوانی و شیوه‌ی رفتار درست با نوجوانان را بیاموزند، این کتاب به عنوان کامل‌ترین کتاب تربیتی در حوزه‌ی نوجوانان، نه تنها برای والدین، بلکه برای فعالان حوزه‌ی آموزش و پرورش، مشاوران و روانشناسان نیز مناسب است.
در بخشی از کتاب راهنمای جامع فرزندپروری در دوران نوجوانی: ویژه والدین، معلمان، روانشناسان و مشاوران می‌خوانیم
والدین باید توجه داشته باشند که احترام گذاشتن به استقلال و تصمیم‌گیری نوجوان به معنای آزاد گذاشتن او برای تجربه‌ی هر چیز نیست؛ بلکه به معنای همراهی کردن و در عین حال نظارت نامحسوس بر فعالیت‌های نوجوان است. در این دوره نظارت والدین باید به گونه‌ای باشد که نوجوان احساس نکند والدینش او را کنترل می‌کنند. اگر حس کنترل‌گری به نوجوان دست بدهد به شدت لجباز و پرخاشگر می‌شود و تعامل مثبت با پدر و مادرش را از دست می‌دهد. در این راستا لازم است ضمن نظارت نامحسوس، به آزادی‌های مشروع نوجوان احترام بگذاریم. در غیر این صورت، اطاعت بی‌چون و چرای نوجوان از والدین باعث از بین رفتن استعدادها و توانایی‌های بالقوه‌ی او می‌شود.
نوجوانی دوره‌ی حساسی است و نوجوان در این دوره به دنبال استقلال، هویت و ثابت کردن خود است. دخالت‌های بیش از اندازه به منظور حفاظت از فرزند نوجوانتان، حتی اگر به نیت خیر و صلاح او انجام گیرد، می‌تواند نتایج معکوس به همراه داشته باشد.
فهرست مطالب کتاب
پیشگفتار
فصل اول: شناخت نوجوانی و تغییرات حاصل از آن: بدن و مغز یک نوجوان چگونه است؟
فصل دوم: اصول برقراری رابطه با نوجوان: شاه‌کلید تغییرات
فصل سوم: اصول تنبیه و تشویق در نوجوانی
فصل چهارم: مدرسه و مسائل مرتبط با درس
فصل پنجم: مدیریت رابطه با همسالان
فصل ششم: پیشگیری از مصرف مواد، سیگار و الکل در نوجوانی
فصل هفتم: درگیری با قانون: اعمال مجرمانه، رانندگی پرخطر و سایر رفتارهای پرخطر
فصل هشتم: نکات کلیدی در آموزش جنسی به نوجوانان
فصل نهم: افسردگی، اضطراب و خودکشی نوجوانی
فصل دهم: راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان
فصل یازدهم: نظارت بر استفاده از شبکه‌های اجتماعی و تلفن همراه
فصل دوازدهم: چگونه والد خوبی باشیم؛ سبک زندگی سالم والدین
فهرست منابع
